Testament & levenstestament

Uw overlijden is iets waar u waarschijnlijk liever niet over nadenkt. Toch is het verstandig om dit te doen. U wilt uw nabestaanden immers achterlaten. Als u zonder testament komt te overlijden, bepaalt de wet wie uw erfgenamen zijn en hoeveel deze erfgenamen krijgen. 

Volgens de wet zijn in eerste instantie uw echtgenoot/echtgenote/geregistreerd partner samen met uw kinderen uw erfgenamen. Uw kinderen kunnen hun erfdeel pas opeisen bij het overlijden van de tweede ouder. Laat u geen echtgenoot/echtgenote/geregistreerd partner en kinderen achter, dan krijgen uw ouders, broer(s) en/of zus(sen) uw nalatenschap.

Erfgenamen
Met een testament kunt u hiervan afwijken. Zo kunt u zelf beslissen wie uw erfgenamen zijn en voor welk deel. Ook kunt u juist iemand uitsluiten als erfgenaam.

Legaat
Misschien heeft u bepaalde spullen of geldbedragen die u graag zou willen nalaten aan een speciaal familielid of aan een organisatie. Bijvoorbeeld een bepaald bedrag aan een goed doel of het antieke bureau aan uw kleinzoon. Dit kunt u middels een legaat regelen in uw testament.

Ook wordt er vaak een legaat in het testament opgenomen aan kleinkinderen. Door de kleinkinderen het vrijgestelde bedrag voor de erfbelasting na te laten, kan dit belastingtechnisch voordeel opleveren. Laat u hier over informeren door de notaris.

Executeur
Ook kunt u een executeur benoemen. Een executeur is iemand die uw nalatenschap gaat afwikkelen. De executeur die u aanwijst hoeft dit op dit moment nog niet de accepteren. Pas als u bent overleden kan hij de executeursbenoeming aanvaarden of verwerpen. Ook kunt u een opvolgend executeur benoemen, voor het geval de eerste executeur de functie niet wilt uitvoeren.

Bewindvoerder
Indien uw erfgenamen of legatarissen (bijvoorbeeld kleinkinderen) nog jong zijn, kunt u bepalen dat zij pas over het vermogen uit uw nalatenschap kan beschikken vanaf een bepaalde leeftijd. Tot die tijd kunt u een bewindvoerder aanwijzen in uw testament die het vermogen uit uw nalatenschap beheert.

Voogdij
In een testament kunt u ook regelen wie de voogdij krijgt over uw minderjarige kinderen, indien u er niet meer bent. Heeft u samen met de andere ouder gezamenlijk het gezag, dan komt de voogdij eerst bij de andere ouder te liggen. Maar voor het geval er ten gevolge van uw overlijden in de voogdij moet worden voorzien, kunt u hiervoor iemand aanwijzen. Daarnaast kunt u hier specifieke wensen achter laten, bijvoorbeeld dat uw kinderen samen blijven en dat zij opgevoed worden zoals u dat waarschijnlijk zelf ook zou hebben gedaan.

Een levenstestament is, anders dan bij een testament, alleen van kracht tijdens uw leven. In een levenstestament kunt u vastleggen wie uw financiële en/of medische zaken zal regelen als u dit zelf niet meer kunt. Dit kan bijvoorbeeld zijn bij dementie, maar ook als u een zware operatie ondergaat of in coma ligt.

Indien u zelf niet in staat bent om uw wil te verklaren, is het volgens de wet aan de kantonrechter om een bewindvoerder of curator te benoemen. Deze behartigt vooral uw financiële en zakelijke belangen. Voor de medische beslissingen kan de kantonrechter een mentor benoemen. U kunt dan zelf niet beslissen wie dit gaat worden.

Met een levenstestament kan de stap naar de rechter worden overgeslagen. U benoemt zelf een gevolmachtigde en geeft aan wat de gevolmachtigde wel of niet namens u mag doen. Op deze manier houdt u zelf de regie over uw leven in handen, ook al bent u daar (tijdelijk) niet meer toe in staat.

Het levenstestament wordt geregistreerd in een landelijk register dat toegankelijk is voor iedere notaris, rechter of behandelend arts.